تحقیق و توسعه یا (R&D (Research and Development دو فرایند در هم تنیده هستند که خروجی آنها منجر به خلق محصولات جدید و یا تغییر در محصولات پیشین با استفاده از نوآوری‌های فناورانه است. بسیاری از محصولات کاربردی که امروزه جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما هستند محصول فرایند تحقیق و توسعه هستند. در این مقاله، با انواع مؤسسات و پژوهشکده‌های تحقیق و توسعه آشنا می‌شوید.
تحقیق و توسعه که تا قبل از سال‌های آغازین قرن ۲۰ هیچ سخنی از آن نبود، از آن زمان تاکنون در تمام دنیا در مرکز توجه صنایع گوناگون قرار گرفته است. مفهوم تحقیق از زمانی که علم شکل گرفته همراه آن بوده است اما توسعه، که ارتباط تنگاتنگی با تحقیق دارد و به دنبال آن می‌آید، تا پیش از دهه‌ی ۱۹۵۰ شناخته‌شده نبود. بیشتر فرایندهای تولید صنعتی با تحقیق و توسعه آغاز می‌شوند. نوآوری‌هایی که به خلق محصولات و فرایندهای جدید ختم می‌شوند اغلب نتیجه‌ی تحقیق و پژوهشی است که از یک ایده‌ی آزمایشگاهی ریشه می‌گیرد و پس از تولید آزمایشی، شروع و ساخت فرایند جدید به تولید انبوه می‌رسد و به بازار معرفی می‌شود. پایه و اساس نوآوری، اختراع است؛ ممکن است این نوآوری در راستای یک اختراع جدید باشد که نیاز بخش عمده‌ای از بازار را تأمین می‌کند. اختراعات نتیجه‌ی تحقیق به مفهوم بررسی دقیق، متمرکز و پیوسته همراه با آزمون و خطا هستند. در اواسط قرن بیستم، تحقیق به دو زمینه‌ی بنیادی یا کاربردی تقسیم شد.
تحقیق بنیادی کاری است که علم‌پژوهان یا دیگر افراد علاقه‌مند تنها با هدف آشکار کردن اسرار طبیعت انجام می‌دهند و هیچ هدف آگاهانه‌ی دیگری از این کار ندارند. در برنامه‌های تحقیق و توسعه‌ی امروزی، تحقیق بنیادی یا خالص، به تمامی خالص نیست و هدف جامع‌تری مثل بررسی حد و مرز علم و فناوری برای پاسخگویی به مشکلات موجود در صنایع و زمینه‌های مختلف، دارد. تحقیقات انجام شده درباره‌ی دستکاری ژن‌ها و همسان‌سازی نمونه‌هایی از تحقیقاتی است که در آزمایشگاه‌های شرکت‌های داروسازی با چنین هدفی انجام می‌شود.
در تحقیق کاربردی، یافته‌های حاصل از تحقیق بنیادی به مرحله‌ی بهره‌برداری برای تأمین نیازها می‌رسد و در مرحله‌ی توسعه، اقدامات ضروری برای تولید محصول جدید یا بهبودیافته انجام می‌گیرد. در اروپا، ایالات متحده و ژاپن مفهوم در هم تنیده‌ی تحقیق و توسعه، بخش مهمی از طرح‌های اقتصادی در بخش دولتی و نیز بخش خصوصی است.
