اتاق تمیز یا Clean Room چیست؟
اتاق تمیز یا Clean Room عبارت است از مکانی بسیار تمیز و مناسب که از نظر تعداد و سایز ذرات گرد و غبار معلق در هوا و شرایط محیطی مانند رطوبت، سرما، گرما و حتی فشار تحت کنترل باشد. با پیشرفتهایی که روز به روز در ابعاد گوناگون علمی و صنعتی حاصل میشود، تجهیزات و دستگاههای بسیار حساس و دقیقی ساخته میشوند که بدون داشتن اتاق تمیز یا Clean Room، ساخت آنها میسر نیست.
با توجه به اینکه هر انسان در هر بازدم بین ۴۰۰۰۰ تا۴۴۰۰۰ ذره از خود ساطع میکند، کارکردن درون این اتاقها شرایط ویژهای از نظر صحبت کردن، راه رفتن، نشستن و کار کردن و تهویه مطبوع دارد و حتی بعضی وقتها نیاز است که از صحبت کردن جلوگیری شود و ارتباط با زبان اشاره، باشد.
اتاق تمیز اصولا به محیطی گفته میشود که جهت تولید و یا تحقیقات علمی و صنعتی در آن فعالیتهای دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی صورت میگیرد و در این محیط مقدار آلایندههای زیست محیطی بسیار پایین تر از حد معمول فضای یک محیط بسته میباشد.
آلاینده های معمول عبارتند از: گرد و غبار، میکروبهای معلق در فضا و بخار مایعات محیطی.
به طور دقیقتر، کلاس های مختلف اتاق تمیز محیطی با آلایش کنترل شده ذرات معلق در فضاست که در هر متر مکعب آن تعداد معینی ذره موجود است.
ساخت اتاق تمیز معمولا در خطوط تولید حساس همچون خطوط داروسازی، صنایع الکترونیک و میکروالکترونیک، غذایی، بیمارستان ها و … به کار میرود. در این محیطها میزان گرد و غبار، میکروبهای هوازی، ذرات معلق و بخارات شیمیایی در سطح پایین و کنترل شده ای نگه داشته می شوند. ذرات معلق در اتاقهای تمیز معمولا بر اساس سایز ذرات در واحد متر مکعب و یا فوت مکعب نمایش داده میشوند. به عنوان مثال در کلاس تمیز ۱۰۰،۰۰۰ (کلاس D) میزان ذرات بزرگ تر از ۰.۵ میکرون باید کمتر از ۱۰۰۰۰۰ عدد در فوت مکعب باشد و همین میزان در کلاس ۱۰۰ (کلاس A) کمتر از ۱۰۰ ذره در فوت مکعب میباشد.
قابل ذکر است موی انسان دارای قطر ۷۵-۱۰۰ میکرون می باشد که ۲۰۰ برابر بیش از یک ذره ۰.۵ میکرونی است.
